1.
«Ο άνθρωπος είναι το σύνολο των πράξεων του»
Μαχάτμα Γκάντι
Στο τελευταίο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αργοστολίου ο αξιότιμος Δημοτικός Σύμβουλος Ανουσάκης με τρόπο που μπορεί να πληροφορηθείτε από τα ΜΜΕ και οπωσδήποτε θα αξιολογήσετε ελεύθερα, αποκάλεσε τον Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου Νίκο Βαλλιανάτο «γιαουρτά» και συνόδευσε τον χαρακτηρισμό με άλλα που έκρινε ως «προσδιοριστικά» για τον Πρόεδρο.
Δεν θα κρίνω τον κύριο Ανουσάκη.
Δεν μου επιτρέπεται.
Απλά θα υπενθυμίσω το του Μαχάτμα Γκάντι.
«ο άνθρωπος είναι το σύνολο των πράξεων του».
2.
«Ήρθαμε από το Ρούδι»
Η οικογένεια του Μάρκου Βαλλιανάτου ζούσε στα Βαλσαμάτα πριν ακόμα από το 1800.
Ο ίδιος και στην συνέχεια ο γιός του ο Στάθης και ο εγγονας του ο Γεράσιμος ζούσανε με τα ζωντανά τους στο Ρούδι, κτηνοτρόφοι και εμπειρικοί τυροκόμοι.
Ο Γεράσιμος Βαλλιανάτος γεννήθηκε περί το 1870 και το 1900 κατέβηκε στο Αργοστόλι όπου, εκεί που σήμερα βρίσκεται το Ξενοδοχείο «Χαρά» έφτιαξε το σπίτι του και το μαγαζί του.
Ήταν ο πρώτος παρασκευαστής γιαουρτιού.
Ο πρώτος «Γιαουρτάς»
3.
Γιαούρτι με την «Λίτρα»
Ο Γεράσιμος Βαλλιανάτος, πρώτα ο ίδιος και μετά οι γιοί του, κύρια ο Σωτήρης και ο Βαγγέλης πουλούσαν γιαούρτι σε ολόκληρο το Αργοστόλι με τα ποδάρια τους.
Ζευόντουσαν δύο λάτες εμαγιέ ο κάθε ένας 15κιλες και γυρίζανε την Πόλη σφυρίζοντας με σφυρίχτρα για να γνωστοποιήσουν την παρουσία τους και την πραμάτεια.
Η πώληση γινόταν με την «Λίτρα».
Βγαίνανε οι κυράδες με το πιατέλο τους, από την λάτα με μια σπάτουλα βγάζανε οι «γιαουρτάδες» το γιαούρτι, το ζυγίζανε στα Πέζα και χρεώνανε με την «Λίτρα».
Προτιμητέο το «καϊμάκι».
Όλοι θέλανε το απάνω γιαούρτι από την λάτα. Το «καϊμάκι».
4.
Η Μακρόνησος
Από τα χέρια του Σωτήρη Βαλλιανάτου,από τα χέρια της Γυναίκας του της Κυρά-Κάτες, από τα χέρια του Βαγγέλη, του «Καλόγερου» ,έφαγαν κόσμος και κοσμάκης, ακόμα και την περίοδο του Πολέμου.
Έζησε και γλύτωσε κόσμος από τους «γιαουρτάδες».
Αλλά αυτό που δεν νικιέται είναι ο Εμφύλιος και ο Διχασμός.
Ο αδελφός του Σωτήρη και του Βαγγέλη, ο Κώστας ήταν στην Αντίσταση, αρχικά στον ΕΑΜ. Καταδικάζεται σε θάνατο και για να γλυτώσει φυγαδεύεται από τα αδέλφια του στον Πειραιά και από εκεί στα αμπάρια ενός πλοίου με καπετάνιο τον Χαρίλαο Μαρκόπουλο από την Λακύθρα.
Βελγικό Κονγκό και τελικός προορισμός η Αυστραλία.
Ο «γιαουρτάς» Κώστας Βαλλιανάτος έφυγε το 1947 και γύρισε στην Ελλάδα το 1975, σχεδόν μετά από 30 χρόνια «αμνηστευμένος» από ένα Κράτος που έτσι τίμησε όσους αντιστάθηκαν.
Υπεύθυνοι για την διαφυγή του Κώστα Βαλλιανάτου κρίνονται ο Σωτήρης και ο Βαγγέλης.
Συλλαμβάνονται και εξορίζονται στην Μακρόνησο το 1949 και παραμένουν εξόριστοι 10 μήνες. Τότε διακόπτεται η παραγωγή του γιαουρτιού.
Η γυναίκα του Σωτήρη, η Κάτε έχει ήδη δυό παιδιά, τον Γεράσιμο και την Νία, περιμένει την γέννηση του Νικόλα, ο Σωτήρης είναι στην Μακρόνησο.
Ήταν εξόριστος και όταν γεννήθηκε ο Νικόλας «ο γιαουρτάς».
5.
«Ο Καλόγερος»
Ο Βαγγέλης ο Βαλλιανάτος ήταν ένας αγαθός ,άκακος Άνθρωπος. Τον πήγανε στην Μακρόνησο αλλά ο Βαγγέλης δεν είχε καμία σχέση ούτε με Δεξιά ,ούτε με Αριστερά.
Εκεί στην Μακρόνησο άφησε γενειάδα και όλη μέρα είχε μία Αγία Γραφή και διάβαζε.
Από κεί, από την γενειάδα του βγήκε το «Καλόγερος».
Κάποια μέρα ο Διοικητής τον πήρε χαμπάρι ότι είναι μπαμπάι και τον φωνάζει «Εσύ είσαι άνθρωπος του Θεού και της Εκκλησίας. Ετοιμάσου να πας στο σπίτι σου».
Ο «Καλόγερος» του απάντησε
«Κύριε Διοικητά καλύτερα να πάει ο αδελφός μου ο Σωτήρης που έχει οικογένεια και παιδιά και άσε εμένα που είμαι μονάχος μου»
Αυτήν την αδελφική αγάπη εκτίμησε ο Διοικητής και στείλανε πίσω και τον Σωτήρη και τον Βαγγέλη και έτσι το Αργοστόλι συνάντησε ξανά τους «Γιαουρτάδες του» μέχρι τον σεισμό του 1953.
Δεν κράτησαν κακία σε αυτούς που τους εξόρισαν και έκοψαν την ζωή τους στα δύο.
«Εκ λάθους. Μας πήγαν στην Μακρόνησο εκ λάθους» απαντούσαν σε όσους τους ρωτούσαν.
6.
Στα Τραυλιάτα και πίσω στο Αργοστόλι.
Ο σεισμός τους αναγκάζει να μεταφέρουν την ζωή τους στα Τραυλιάτα.
Εκεί η κυρά-Κάτε παρασκευάζει το γιαούρτι και ο Σωτήρης με τον Βαγγέλη γυρνάνε ολόκληρη την Λειβαθώ με τα ποδάρια.
Ο ένας από τον Σιναπιά τα «καπετανοχώρια», Κεραμειές, Σπαρτιά, Κοριάνα, Κλείσματα, Πεσάδα, Δοριζάτα, Καραβάδο και ο άλλος, Μεταξάτα, Σβορωνάτα, Σαρλάτα, Μηνιές ,Λακήθρα.
Το 1955 επιστρέφουν πίσω στο Αργοστόλι και εγκαθίστανται με την ανοικοδόμηση στο γνωστό σπίτι των Βαλλιανάτων.
Σημαντικό γεγονός που αλλάζει την Ιστορία των «γιαουρτάδων» είναι η αγορά ηλεκτρικού ψυγείου το 1956.
Πρόκειται για το δεύτερο ηλεκτρικό ψυγείο στην Κεφαλονιά, μετά το ψυγείο του Μακρή.
Αυτό τους επιτρέπει να παράγουν μέχρι 5000 χιλιάδες γιαούρτια καθημερινά σε πήλινα παδέλια.
Τα παδέλια την επομένη έπρεπε να επιστραφούν από τους πελάτες και η ψημένη η Κυρά-Κάτε έπρεπε να τα βράσει για καθαρισμό και απολύμανση αφού οι περισσότεροι δεν είχαν το φιλότιμο να τα επιστρέψουν πλυμένα.
7.
Ο Μάμαλος
Εκεί στο γιαουρτάδικο του Βαλλιανάτου πέρασε ολόκληρο το Αργοστόλι.
Περνούσε κάθε απόγευμα όποιος ήθελε γιαούρτι.
Γιατροί, Δικηγόροι, επαγγελματίες, νοικοκυρές, όλοι.
Και οι Δικαστές.
Ο Σκορδιάς,ο Δαδούκης,ο Μάμαλος.
Όλοι ήταν παράλληλα πελάτες και φίλοι του Σωτήρη, του Βαγγέλη, των «γιαουρτάδων».
Ο Μάμαλος ήταν όπως πολλοί ξέρουν αυστηρός. Δεν χαριζόταν ούτε στην Μάνα του. Αυστηρός αλλά δίκαιος.
Πάει η Αγορανομία και μηνύει τον Σωτήρη για «υπερβολικό κέρδος».
Πούλαγε το κεσέ 2 δεκάρες παραπάνω.
Παραμονή του Δικαστηρίου ο Σωτήρης με το θάρρος που είχε στον Μάμαλο του λέει.
«Αύριο με έχουνε στο Δικαστήριο για 2 δεκάρες».
Ο Μάμαλος δεν απάντησε αλλά ο Σωτήρης σκέφτηκε πως ο Μάμαλος θα κάνει το «καθήκον» του απέναντι του.
Κάθετε στο εδώλιο με την σιγουριά που του έδινε η παρουσία του Μάμαλου στην Έδρα.
«Ενοχος. 15 μέρες για τις 2 δεκάρες και 15 μέρες για αυτό που ξέρεις Βαλλιανάτε» του την μπουμπουνίζει ο Μάμαλος.
Του επέβαλε ποινή «για την κουβέντα» που του είπε.
Ο Σωτήρης όσο ζούσε «το φύσαγε και δεν κρύωνε» με τον Μάμαλο,που τον εκτιμούσε απεριόριστα για την κρίση και το κύρος του.
Και η εκτίμηση αυτή ήταν αμοιβαία ανάμεσα σε έναν Δικαστή και έναν «γιαουρτά».
Η εκτίμηση της τοπικής κοινωνίας και ο σεβασμός ήταν απεριόριστος στον Σωτήρη Βαλλιανάτο και την οικογένεια του.
8.
Ο Νικόλας και ο «Μπούλης»
Τα γιαούρτια του Βαλλιανάτου έφταναν σε ολόκληρη την Κεφαλονιά με το ΚΤΕΛ.
Από το Φισκάρδο μέχρι τον Πόρο μέσα σε κασέλες. Τότε δεν υπήρχαν τα τυποποιημένα. Γινόταν αγώνας δρόμου αλλά τα γιαούρτια του Βαλλιανάτου ταξίδευαν παντού στην Κεφαλονιά.
Το 1976 φτιάχνεται το τυροκομείο του Βαλλιανάτου στον Κούταβο.
Ο Διονύσης Βαλλιανάτος ο «Μπούλης» είναι τυροκόμος τρίτης γενιάς και δίνει νέα ώθηση στην παραγωγή του γιαουρτιού «Βαλλιανάτου» που κυριαρχεί για 30 ακόμα χρόνια στην Κεφαλονιά.
Ο Νικόλας αναλαμβάνει πιο πολύ την διακίνηση.
Ο «Μπούλης» και ο Νικόλας είναι οι τελευταίοι μέχρι σήμερα «γιαουρτάδες» της οικογένειας Βαλλιανάτου.
Για περισσότερο από 100 χρόνια αυτοί οι Βαλλιανάτοι σημάδεψαν με την δράση τους και τον μόχθο τους την ζωή της Κεφαλονιάς.
Αυτοί οι «γιαουρτάδες».
9.
20 Φεβρουαρίου
Δεν το γράφω για τον Νικόλα.
Τον Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου.
Δεν το γράφω για τα παιδιά και την οικογένεια του Σωτήρη,δεν το Γράφω για τον Βαγγέλη.
Δεν το γράφω για τον Μαρίνο,τον Στάθη,τον Γεράσιμο Βαλλιαννάτο.
Ούτε για να κάνω καμία αξιολόγηση στην συμπεριφορά του κυρίου Ανουσακη.
Το κάνω για την ίδια την ημέρα και την μνήμη του Σωτήρη του ίδιου.
20 Φεβρουαρίου 1990 έφυγε από την ζωή ο Σωτήρης Βαλλιανάτος.
Πριν 30 χρόνια, σαν σήμερα.
Στην κηδεία του βρέθηκαν στα Τραυλίατα περισσότεροι από 3000 άνθρωποι.
Έκλεισαν οι δρόμοι.
Όλοι να τιμήσουν τον Σωτήρη τον «Γιαουρτά».
Το γράφω ακόμα για να υπογραμίσω το δικαίωμα των απλών ανθρώπων,των εργατών, των παπουτσήδων, των λατινιέρηδων, των ξυλουργών, των τυροκόμων, των σιδεράδων.
Όλων να μετέχουν στην Δημόσια ζωή.
Το γράφω στο όνομα όλων μας.
Στο όνομα των απλών ανθρώπων
Το γράφω για όλους εμάς που νοιώθουμε και ξέρουμε να τιμάμε «τους γιαουρτάδες».
